มดขึ้นกับเบาหวานเกี่ยวข้องกันไหม? ข้อมูลจริงอ้างอิงงานวิจัย

จริงๆแล้วการเจอมดขึ้นในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะมดขึ้นที่นอน ขึ้นเสื้อผ้า ขึ้นตัว ขึ้นฉี่ อาจจะเกี่ยวหรือไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวานก็ได้ ดังนั้น สาเหตุจะมีได้ 2 กรณี คือ

• ไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน
• อาจเกี่ยวข้องกับเบาหวาน

ซึ่งผู้เขียนจะให้ข้อมูลทั้งสองกรณี

หากท่านสงสัยว่าตนเองจะเป็นโรคเบาหวานเนื่องจากมีความเสี่ยง เช่น อายุมาก ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูงและมีพฤติกรรมชอบกินอาหารที่มีแป้งและน้ำตาลในปริมาณมาก น้ำหนักตัวเกินมาตราฐาน ประกอบกับมีอาการที่เกียวข้องกับเบาหวาน เช่น ฉี่บ่อย มีอาการอ่อนเพลีย น้ำหนักลด

อย่าเสียเวลามาค้นหาข้อมูลใน google และมานั่งเดาว่าจะเป็นเบาหวานหรือไม่เป็นเลยครับ? แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพหรือตรวจหาเบาหวานจะได้ข้อสรุปหรือคำตอบที่ชัดเจนอย่างแน่นอน

ระดับน้ำตาลในเลือดสูง น้ำลายและเหงื่อจะมีระดับน้ำตาลสูงไหม?

ข้อมูลต่อไปนี้ได้จากงานวิจัย 2 ชิ้น โดยมีสาระสำคัญว่า (มีลิ้งค์อ้างอิงท้ายบทความ)

“โดยปกติแล้ว เราจะพบน้ำตาลได้ในเลือด น้ำลายและเหงื่อทั้งในคนปกติและผู้ป่วยเบาหวาน
ระดับน้ำตาลในน้ำลายและเหงื่อของผู้ป่วยเบาหวาน สามารถสะท้อนระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานได้”

อธิบายแบบง่ายๆได้ว่า ผู้ป่วยเบาหวานซึ่งเป็นผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง เหงื่อและน้ำลายก็จะมีระดับน้ำตาลสูงตามไปด้วย

จดตรงนี้ไว้ก่อนนะครับ ต้องเอาข้อมูลตรงนี้ไปใช้ต่อ

มดขึ้นฉี่เกี่ยวกับเบาหวานไหม?

สาเหตุที่ไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

มีน้ำตาลส่วนเกินในร่างกายที่ไตขับออกมาทางฉี่ชั่วคราว ที่เกิดจากภาวะอื่นและไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

สาเหตุที่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

ปัสสาวะของผู้ป่วยเบาหวานจะมีระดับน้ำตาลสูงทำให้มดขึ้นหรือตอมปัสสาวะ

คำว่า “เบา” คือ ปัสสาวะหรือฉี่ ส่วนคำว่า “หวาน” ก็คือ รสหวาน รวมกันแล้ว “เบาหวาน” หมายถึง ปัสสาวะมีรสหวาน ซึ่งเป็นวิธีพิสูจน์โรคเบาหวานของคนโบราณเมื่อหลายพันปีผ่านมา ใช่ครับ คนโบราณใช้วิธีการชิมฉี่เพื่อวินิจฉัยคนไข้ว่าเป็นโรคเบาหวานหรือไม่?

มดขึ้นแก้วน้ำเกี่ยวกับเบาหวานไหม?

สาเหตุที่ไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• เครื่องดื่มที่ใส่แก้วมีส่วนผสมของน้ำตาล ส่งผลให้มดขึ้นได้ เช่น น้ำอัดลม น้ำหวาน กาแฟใส่น้ำตาล เป็นต้น
• แม้แต่แก้วที่มีน้ำเปล่ามดก็ยังขึ้นได้ หากช่วงเวลานั้นมดหาน้ำจากแหล่งอื่นได้ยาก เราอาจพบเห็นมดได้ตามจุดต่างๆในบ้านที่มีน้ำหรือเปียกอยู่ตลอดเวลา เช่น ห้องน้ำ ซิงค์ล้างจาน

สาเหตุที่อาจเกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• น้ำลายของผู้ป่วยเบาหวานจะมีระดับน้ำตาลสูงกว่าคนปกติ แก้วที่ใช้แล้วมีน้ำลายติดอยู่ ด้วยสาเหตุนี้อาจทำให้มดขึ้นแก้วน้ำเปล่าที่ใช้แล้วของผู้ป่วยเบาหวานได้

มดขึ้นที่นอนเกี่ยวกับเบาหวานไหม?

สาเหตุที่ไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• กินอาหารหรือขนมบนที่นอน มีเศษอาหารตกหล่น ทำให้มดขึ้นที่นอนเพื่อมากินเศษอาหาร
• มีเหงื่อและเศษผิวหนัง ซึ่งเหงื่อทำให้มดได้เกลือซึ่งหาได้ยากตามธรรมชาติ ส่วนเศษผิวหนังเป็นอาหารจำพวกโปรตีนสำหรับมด

สาเหตุที่อาจเกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• คนนอนบนเตียงป่วยเป็นเบาหวาน ดึงดูดให้มดขึ้นมาบนที่นอน มดจะมองคนไข้เป็นอาหาร จะมีปัญหามากหากคนไข้ติดเตียงหรือขยับตัวเองไม่ได้ (เราสามารถใช้เจลกันมดทาที่ขาเตียงเพื่อป้องกันมดกัดคนไข้ติดเตียงได้)

การไล่มดและป้องกันมดขึ้นที่นอน

• ไม่นำอาหารขึ้นไปกินบนที่นอน
• จัดการมุมของกินในห้องนอนให้เรียบร้อย
• ดูแลความสะอาดของผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน ผ้าห่ม
• หาจุดที่มดเข้าห้องนอน เราหาวิธีปิดช่องทางนั้นซะ
• ป้องกันมดขึ้นที่นอนด้วยเจลกันมดปลอดภัย
• ย้ายตำแหน่งที่นอนใหม่

มดขึ้นเสื้อผ้าเกี่ยวกับเบาหวานไหม?

สาเหตุที่ไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• เสื้อผ้ายังไม่ซัก มีเหงื่อที่ประกอบไปด้วยแอมโมเนีย น้ำตาลและเกลือ น้ำตาลเป็นอาหารของมด ส่วนเกลือเป็นสารทีมีความจำเป็นต่อร่างกายของสัตว์ทุกชนิดรวมถึงมด เพื่อช่วยให้ระบบต่างๆของร่างกายทำงานได้อย่างปกติ
• เสื้อผ้าอาจมีเศษอาหารติดอยู่ มดอาจมากินอาหารบนเสิ้อผ้าก็ได้
• หากมดขึ้นกางเกงชั้นใน อาจเป็นไปได้ว่ามีฉี่ที่มีน้ำตาลปริมาณสูงติดอยู่ (คนปกติที่ไม่ได้เป็นเบาหวานก็มีโอกาสที่ปัสสาวะจะมีระดับน้ำตาลสูงเป็นครั้งคราวได้ ด้วยสาเหตุอื่นที่ไม่ใช่เบาหวาน)
• ถ้าเป็นเสื้อผ้าที่เพิ่งซักเสร็จใหม่ๆ มีความเป็นไปได้ว่ามดต้องการน้ำที่อยู่บนผ้าเสื้อผ้าเปียก

สาเหตุที่อาจเกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• เสื้อผ้าที่ยังไม่ซักของผู้ป่วยเบาหวานนอกจากจะมีแอมโมเนียและเกลือแล้ว อาจมีระดับน้ำตาลสูงกว่าคนปกติเป็นตัวล่อให้มดขึ้นได้เป็นอย่างดี
• มดมักจะขึ้นกางเกงชั้นในของผู้ป่วยเบาหวาน เพราะมีปัสสาวะที่มีปริมาณน้ำตาลสูงกว่าปกติติดอยู่

มดขึ้นผ้าเช็ดตัวเกี่ยวกับเบาหวานไหม?

สาเหตุที่ไม่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• ผ้าเช็ดตัวที่ซักใหม่ ยังเปียกและมีน้ำอยู่ในเนื้อผ้าเป็นจำนวนมาก ในฤดูร้อนที่น้ำในธรรมชาติหายาก มีความเป็นไปได้สูงที่มดจะขึ้นผ้าเช็ดตัวเพื่อกินน้ำ
• ผ้าเช็ดตัวที่ใช้แล้วหลายวัน มีเหงื่อสะสม ในเหงื่อจะมีเกลือที่เป็นสารที่หาได้ยากในธรรมชาติและจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมดและสิ่งมีชีวิตทุกชนิด รวมทั้งอาจมีเศษผิวหนังที่เป็นอาหารของมด

สาเหตุที่อาจเกี่ยวข้องกับเบาหวาน

• ผ้าเช็ดตัวของผู้ป่วยเบาหวาน นอกจากจะเหงื่อและเศษผิวหนังสะสมแล้ว อาจมีน้ำตาลสะสมอยู่สูงกว่าผ้าเช็ดตัวของคนปกติ จึงมีโอกาสที่มดจะขึ้นผ้าเช็ดตัวได้

มดขึ้นตัวเกี่ยวกับเบาหวานไหม?

ขอให้ข้อมูลเป็นกรณีศึกษาจากที่ลูกค้าเล่าให้ฟังครับ

คุณแม่ของคุณลูกค้าท่านหนึ่งป่วยเรื้อรังด้วยโรคเบาหวาน เคลื่อนไหวได้ค่อนข้างน้อย ถูกมดตอมและกัดอยู่เรื่อย ไม่ว่าจะนอนบนเตียงหรือเปลี่ยนอิริยาบถมานั่งบนเก้าอี้ต้องใช้ที่วางเท้าไม่ให้เท่าสัมผัสพื้นโดยตรง เพราะมดจะมาตอมและกัดที่เท้าไวมาก

คุณลูกค้าต้องการหาวิธีไล่มดและป้องกันมดไม้ให้กัดคุณแม่บนเตียง ผู้เขียนแนะนำให้ใช้เจลกันมดทาที่ขาเตียงซึ่งแก้ปัญหามดขึ้นเตียงได้อย่างดี

อย่างไรก็ตาม มดมักจะมาเร็วมาก หากคุณแม่มานั่งที่เก้าอี้ เลยต้องหาวิธีกันมดไม้ให้มดมาตอมและกัดที่เท้าได้ ตอนแรกคุณลูกค้าตั้งใจว่าจะเอาเจลกันมดทาไว้ที่ขาเก้าอี้สำหรับวางเท้าหรือทาไว้ที่พื้น แต่ผู้เขียนพิจารณาแล้วเห็นว่า อาจจะไม่เหมาะสมและไม่สะดวกต่อคนนั่ง เพราะทำให้ต้องนั่งในท่ายกขาวางบนเก้าอี้วางเท้าหรือวางเท้าในบริเวณที่ทาเจลกันมดล้อมไว้ตลอดเวลา

ผู้เขียนได้แนะนำให้คุณลูกค้า ใช้น้ำมันสมุนไพรที่มีกลิ่นแรง เช่น น้ำมันเหลือง น้ำมันเขียว ทาบริเวณเท้าและขา เวลาที่คุณแม่มานั่งเก้าอี้ เหตุผลที่แนะนำให้ใช้น้ำมันสมุนไพรก็เพราะว่าน้ำมันมีส่วนผสมของสมุนไพรกลิ่นแรงหลายชนิด มดเป็นสัตว์ที่มีประสาทสัมผัสเรื่องกลิ่นดีมากและสื่อสารกันด้วยกลิ่นหรือฟีโรโมน กลิ่นแรงจะไปรบกวนฟีโรโมนของมด ทำให้มดสือสารกันไม่ได้ มดจึงหลีกเลี่ยงบริเวณที่มีกลิ่นสมุนไพรรุนแรงเสมอ (ไม่กล้าเข้าใกล้คนไข้เบาหวานที่ทาน้ำมันสมุนไพรชั่วคราว จนกว่ากลิ่นสมุนไพรจะหมดไป)

การทาน้ำมันสมุนไพรจึงน่าจะช่วยไล่มดชั่วคราว อย่างน้อยก็น่าจะทำให้คุณแม่นั่งพักโดยไร้มด 1-2 ชั่วโมง (หากคุณลูกค้าท่านนั้นอาจจะอ่านบทความนี้อยู่ ได้ผลหรือไม่ได้ผลอย่างไร รบกวนแชร์ข้อมูลนะครับ)

มดขึ้นตัวส่วนมากน่าจะเกี่ยวกับเบาหวาน ถ้าเคยตรวจสุขภาพจากแพทย์มาแล้วและได้ข้อสรุปว่าป่วยเป็นเบาหวานจริงๆ

สรุป

การที่เราเจอมดขึ้นในการใช้ชีวิตประจำวัน มีความเป็นไปได้ที่จะมีความไม่เกี่ยวข้องหรืออาจจะมีความเกี่ยวข้องกับโรคเบาหวาน เป็นไปได้ทั้งสองแบบ

หากเราเคยตรวจสุขภาพแล้วพบว่า เราป่วยเป็นโรคเบาหวาน มดขึ้นในสถานการณ์ต่างๆที่เราเจอมีแนวโน้มที่จะเกี่ยวข้องกับโรคเบาหวาน

อย่างไรก็ตาม เท่าที่ผู้เขียนได้คุยกับแพทย์ แม้งานวิจัยทางการแพทย์จะมีการวัดระดับน้ำตาลในเลือด น้ำลายและเหงื่อ และทราบถึงความสัมพันธ์ในเชิงบวกของระดับน้ำตาลในสารคัดหลั่งทั้ง 3 ชนิด (หากระดับน้ำตาลในเลือดสูง ระดับน้ำตาลในน้ำลายและเหงื่อจะสูงตามไปด้วย) แต่ไม่เคยมีงานวิจัยที่แสดงให้เห็นว่าระดับน้ำตาลเท่าใดที่ส่งผลให้มดตอมหรือมดขึ้นได้

ดังนั้น หากเรายังไม่เคยตรวจสุขภาพหรือตรวจหาโรคเบาหวานจริงๆ แม้จะเจอมดขึ้นในสถานการณ์ต่างๆบ่อยแค่ไหน? เราก็ไม่สามารถนำปรากฏการณ์ “มดขึ้น” มาใช้เป็นข้อสรุปได้ว่า มดขึ้นมีความเกี่ยวข้องกับโรคเบาหวาน จนกว่าจะได้ผลตรวจทางการแพทย์ที่แน่ชัดเท่านั้น

อ้างอิง

Salivary glucose levels in diabetes mellitus patients: A case–control study

Correlation between sweat glucose and blood glucose in subjects with diabetes